Merhabalar, bu uygulamamızda ilkinden farklı olarak çalışanların mola verdikleri zamanki süreci Arena programına nasıl girmemiz gerektiğinden bahsedeceğiz. Mola verdikleri zaman oluşan kuyrukta bekleme süresini, yine her bir kuyruk için ortalama ve maksimum kuyrukta bekleyen kişi sayısını, çalışanların verimlilik oranlarını tespit edeceğiz. Şimdi örneğimize daha yakından bakalım.
KARGO ŞİRKETİ ÖRNEĞİ
Bir kargo şirketinde kutular gelişler arası süresi ortalama 0,8 dakika olan üssel dağılımla paketlemeye gelmektedir. Paketleme işlem süresi parametreleri (2.75, 3.3, 4) dakika olan üçgen dağılıma uygundur. Paketleme işleminden sonra kutular depoya taşınmak üzere, yurtiçi ve yurtdışı kargoları olmak üzere ikiye ayrılırlar. Kargoların %20’si yurtdışına, geri kalanları yurtiçine gidecektir. Yurtdışı kargolarının taşınma işleminin süresi, parametreleri (2.3, 3.3, 4.8) dakika olan üçgen dağılıma uygundur. Yurtiçi kargolarının taşınma süreside, parametreleri (1.7, 2.0, 2.7) dakika olan üçgen dağılıma uygundur. Taşıma işlemi için 5, paketleme işlemi için 2 adet personel vardır. Paketleme işleminde çalışanlar 50 dakika çalışma, 10 dakika mola şeklinde çalışıyorlar. Taşıma işleminde ise çalışanlardan 2 kişi, yurtiçi taşıma ile ilgileniyor, diğer 3 kişi yurtdışı taşımada çalışıyor. Taşıma işleminde çalışan işçiler, 45 dakika çalışıp, 15 dakika ara vererek çalışmaktadırlar. Sistemi 2 saat için çalıştırınız.
Modelleme
Örneğimizin ilk cümlesi ile modellemeye başlıyoruz. Burada Create modülüne kargoların (kutuların) gelişler arası süresini giriyoruz.
Kutular sisteme girdikten sonra üçgen dağılıma uygun bir paketleme işlemi gerçekleşiyor. Bunun için Process modülüne gerekli verileri giriyoruz.
Paketleme işleminden sonra kutular depoya gönderilmek için yurt dışı mı yoksa yurt içi mi kargo olmasına göre ikiye ayrılıyor. Yani burada bir karar mevcut olduğu için Decide modülü devreye giriyor. İkili durumda yüzdeye göre karar verdiğimiz için 2-way by Change kısmını seçiyoruz. Ve yüzdemizi giriyoruz.
Decide modülünde yüzde kısmına 20 yazdığımız için true kolunda, yurt dışı taşıma işlemlerinin verilerini girmek üzere bir Process modülü gerekmektedir. Daha sonra kalan kargolar da yurt içi taşıma işlemi olarak gerçekleşmektedir.
Son olarak Dispose modülüyle modelimizi tamamlıyoruz.
Şu an modelimizi kurduk ancak örneğimizde çalışanların mola verdiklerini görüyoruz. Çalışanlara ait bir mola çizelgelemesi yapmak istiyorsak bunun için Schedule çizelgelemesini kullanmamız gerekmektedir.
Paketleme işlemi, taşıma işlemi bu da yurt içi ve yurt dışı olmak üzere iki adet toplamda ise üç adet çalışan için mola çizelgelemesi yapılacaktır.
Çizelgeye isimler girildikten sonra unutmamamız gereken en önemli yerlerden biri Time Units kısmıdır. Burada paketleme çalışanları 50 dakika çalışıp 10 dakika mola vermektedir. Bu yüzden burayı Minutes olarak seçmemiz daha doğru olacaktır. Ama taşıma işlemleri gerçekleşirken hem yurt içi hem yurt dışı olarak çalışanlar 45 dakika çalışıp 15 dakika mola vermektedir. Bunlar zaman olarak bir çeyrek zamanı ifade ettiğinden burada Quarterhours kısmını seçmemiz yine daha doğru bir tercih olacaktır.
Paketleme işi çalışanları çizelgelemesi satırı ile Durations sütunun kesiştiği hücreye tıkladığımızda artık mola ve çalışma sürelerini girmemiz için y-ekseninde çalışanların kapasitesini (adet), x-ekseninde ise sürelerin yazıldığı çizelge önümüze gelmektedir
Çizelgede dikey eksen için çalışan sayısını ifade ettiğini belirtmiştik. Paketleme işleminde 2 çalışan mevcut olduğundan bunu y-ekseninde gösteriyoruz. Ve Time Units kısmını Minutes olarak işaretlediğimizden her sütun bir dakikayı ifade edecek şekilde 50 dakika iş 10 dakika mola şeklinde çizelgelemeyi oluşturuyoruz. (Sistemi iki saat çalıştıracağımız için buna uygun çizelgelemeyi oluşturuyoruz.)
Şimdi de taşıma işlemleri için çizelgelemeyi oluşturuyoruz. Burada ise Time Units kısmı Quarterhours olarak seçtiğimizden paketlemeden farklı olarak her sütun çeyrek dakikayı ifade etmektedir. Hem yurt içi taşıma hem de yurt dışı taşıma işlemleri için çizelgeleme üç çalışan sayısı ile 45 dakika iş 15 dakika dinleme şeklindedir.
Artık modelimiz örneğimize uygun şekilde tam anlamıyla hazır ve iki saat süre için sistemi çalıştırıyoruz.
Rapor Yorumlama
Raporu incelediğimizde paketleme işleminde ortalama 35,25 dakika, maksimum olarak da 65,42 dakika bekleme olduğunu; yurt dışı taşıma işleminde ortalama 2,06 dakika, maksimum olarak da 13,06 dakika bekleme olduğunu söyleyebiliriz. Yine paketleme işlemi süreci boyunca ortalama 43 kutu, maksimum ise 81 kutu beklemiştir. Burada kuyruk oluşmuş şeklinde de yorumlayabiliriz. Yurt içi taşıma işlemi sırasında ise ortalama 0,20 kutu, maksimum olarak da 2 kutu beklemiştir.
Çalışanların çalışma oranlarına baktığımızda paketleme çalışanının tam kapasiteyle çalıştığı yorumunu yapabiliriz. Yurt dışı çalışanlarının %12,37 verimle, yurt içi çalışanlarının ise %36,57 verimle çalıştığını söyleyebiliriz. Ve bu oranların oldukça düşük olduğunu da söyleyebiliriz.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere…
KAYNAKÇA
• https://www.udemy.com/course/arena-ile-simulasyon-uygulamalari/learn/lecture/18561076#overview
