Metot Etüdü

Yapılacak olan işin, mevcut halinden daha verimli hale getirilmesi esasına dayanarak işin yapılış yönteminin eleştirel incelenmesi ve daha etkin hale getirilmesine metot etüdü denir. İş etüdünün temel iki aşamasından birisidir. İş faaliyetlerinin çalışanlar açısından da daha kolay ve ergonomik bir şekilde uygulanmasını, gereksiz olan tüm faaliyetlerden kaçınılmasını ve maliyetin düşürülmesini hedefler.

Uzun yıllar bu konuda çalışmalar yapılmıştır. Tarihte yapılmış ilk metot etüdü uygulaması Fransız mühendis M.P. Peronnet tarafından toplu iğne imalatında 1760 yılında gerçekleştirilmiştir. 10 tane işçinin üretilecek her toplu iğnenin tüm aşamalarını baştan sona yerine getirmesi ile günde 200 adet toplu iğne üretirken, Peronnet’in iş akışını 18 farklı istasyona ayırarak ve bazı düzenlemeler ile birlikte işlerin işçilere paylaştırılmasıyla, 4800’e ulaşmıştır.

Metot Etüdü Uygulama Alanları:

İş yapılış yönteminde iyileştirmesinde
Kalitenin arttırılmasında
İşçiler üzerinde adil iş yükü sağlanmasında
Makine ve teçhizat yerleşiminin ve kullanımının daha kullanışlı ve ergonomik hale getirilmesinde
Dar boğazın engellenmesinde
Hurda oranının düşürülmesinde
Daha etkin talep yönetiminde kullanılır.

Mikro Hareket Etüdü

Adından da anlaşılabileceği üzere daha küçük elemanlara ayrılmayacak kadar küçük ve ölçülebilen hareketlerdir. Buradaki küçük hareketlerden kastımız, sıkma, arama, kavrama gibi küçük zamansal dilime sahip hareketlerdir. Detaylı inceleme imkanı sağlar. Özellikle çok sayıda tekrarlanan hareketlerin incelenmesinde avantajlıdır. Makro hareket etüdünün yetersiz kaldığı daha derine inilmesi gereken işlerde kullanılır.

Makro Hareket Etüdü

Daha küçük elemanlara ayrılabilecek büyüklükteki hareketlerdir. Örnek verecek olursak, boyama, tornalama, taşıma, montaj vb. Mikro hareket etüdüne göre daha kolay ve az maliyetlidir. Süreç ve faaliyet analizi yapılarak gerçekleştirilir.

Metot Etüdü Aşamaları:

1)İş Seçimi:

Metot etüdü yapılacak işin seçiminde 3 temel etken vardır.

Ekonomik faktörler
Teknik faktörler
Kişisel faktörler

Yapılacak işin doğru seçimi önemlidir. Eğer seçilen işin etüdünün yapılması, işletme için yeterince ekonomik rahatlık sağlamayacaksa zamansal ve maddi kayıplara sebebiyet verir. Yapılan iş etüdü, maliyetini karşılamalıdır.

Öncelik verilmesi gereken faaliyetler, kesinlikle diğer faaliyetleri engelleyen, yavaşlatan ya da dar boğaza neden olan, çok fazla işçi çalışmasını gerektiren, kısıtlı ya da gereğinden fazla alanda gerçekleştirilen, çıktıda çeşitli sorunlarla karşılaşılan, kalite yetersizliğine sebebiyet verdiği düşünülen faaliyetlerdir.

Ayrıca etüdü yapılacak işin çalışanlarının göstereceği tepkiler de önemlidir. İş görenler arasında oluşabilecek huzursuzluk verim düşüreceğinden ötürü bu faktöre de dikkat edilmesi gerekmektedir.

2)Mevcut Metodun Gözlem ve Kaydı:

Mevcut olan metodun iyi bir şekilde gözlem ve kaydının yapılması çok önemlidir. Çünkü veriler yeterince iyi toplanamaz da ulaşılan bilgi yetersiz olursa, yapılan faaliyetteki niteliksizlik sağlıklı bir şekilde saptanamaz. Bu da yapılan etüdü ya sonuçsuz ya da verimsiz kılar. Doğrudan gözlem yoluyla kayıtlar oluşturulur.

İş akışının tespiti için çeşitli yollar vardır. İşlem süreç şeması, iş akış şeması, akış diyagramı, işçi-makine süreç şeması gibi.

Yapılan işlemlerin tespiti yapılır. İşçilerin kapasitesi ve işgücü incelenir. İşçiler ile makinelerin etkileşimi göz önünde bulundurulur. Makinelerin işlevleri, yeterliliği ve kapasitesi hakkında bilgi toplanır. Mamulün ve malzemelerin özelliklerine ve stok bilgisine ulaşılır. Çalışma ortamı ve işçilerin birbirleriyle olan etkileşimleri hakkında bilgi toplanır.

3)Mevcut Metodun İncelenmesi:

Kaydedilen her faaliyet ve etken durumların bilgileri eleştirel bir gözle irdelenir. Her adımın gerekliliği tartışılır, eğer gereksizse ortadan kaldırılır. Birleştirilebilecek, elenebilecek ya da daha yalın hale getirilebilecek işler tespit edilir. “Daha farklı nasıl yapılır?” diye sorgulanır.

İşçilerin niteliği tartışılır. Daha farklı nitelikteki işçi görevlendirilmesi değerlendirilebilir. Yapılan işin zamanının doğruluğuna bakılır.

İstasyondaki makine ve teçhizatın konumunun doğruluğu ve işlevselliğinin yeterliliği sorgulanır. Yeni makine ve teçhizat temini yapılabilir.

Yapılan bazı faaliyetler dışarıda daha az maliyetle gerçekleştirilebiliyorsa bu yöntem düşünülür.

4)Yeni Metot Geliştirilmesi:

Bir önceki aşamada tartışılan konuların en optimal cevaplarının birleştirilme aşamasıdır. Elde edilen yeni metotla eski metot karşılaştırılır. İki metot arasındaki kazanç farkı açıkça ortaya konulur. Geliştirilmiş olan metodun ayrıntılarıyla raporlanması gerekir. Standardizasyonu belirlenmesi gerekir.

5)Yeni Metodun Uygulanması:

İlk önce yönetimin metodun değiştirilmesi konusunda onayının alınması gerekir. Daha sonra raporlanmış yeni metodun işçilere tanıtılması ve bu konuda eğitilmeleri gerekir. İşçilere yeni düzen benimsetilmelidir. Aksi taktirde benimsetilmemiş metodun işleyişi beklenilen verimi sağlamaz. Temin edilmesi gereken yeni malzeme ya da makine varsa temin edilir.

6)Yeni Metodun Sürdürülmesi:

Sürdürülemeyen metot başarısız metottur. İlk başta tanımlandığı gibi standart bir biçimde devamlılığı getirilmelidir. İşgörenlerin eski düzene geri dönmemesi sağlanmalıdır. Bunun için de sürekli denetlenmeli ve sapma var mı kontrol edilmelidir.