Dünya üzerinde bilinen belli başlı devrimler vardır ve her olay bir domino etkisi ile tüm insanlığı bir noktadan etkiler. Yenilikler, buluşlar, inkılaplar da bu domino taşlarından biridir. Aslında devrimler, oluşumları ile ilgili değil sonuçları ile adından söz ettirir. İşte tüm dünyayı ortak paydada değiştiren devrim için “Sanayi” ya da “Endüstri Devrimi” diyebiliriz. Avrupa’da 18. yüzyıl ve 19. yüzyıllarda meydana gelen ve şu anki modern dünyanın temelini oluşturan bu süreci gelin birlikte inceleyelim!
Hammaddelerin, enerjilerin, var olan kıt kaynakların ile en iyi şekilde kullanılması, işlenmesi için oluşturulan yöntemler ve kullanılan araç- gereçleri endüstri olarak tanımlayabiliriz. Endüstri, artık bir toplumun gelişmesi için hayati bir konudur. Bu konunun temeli 18. Yüzyıllarda İngiltere’de atılmıştır. İngiltere’de atılmasının sebepleri ise;
- Mali ve parasal konularda önde gelen bir ülke olması.
- O yüzyıla nispeten özgür bir ortamın var olması.
- Sanayi için temel hammaddelere sahip bir ülke konumundaydı.
- Sömürgecilik ile büyüyen bir ekonomiye sahipti.
- Ada ülkesi olduğu için savaş, mezhep kavgaları gibi sorunlardan daha uzaktı.
İngiltere’nin yanı sıra dünya da sanayi devrimi için hazırdı. Nüfusun hızlı artışı, kentleşmeden kaynaklanan hazır iş gücü, teknolojik gelişmeler, sömürgecilik, toplumların refah düzeyinin artması ve yeni yatırım alanları da dünya için yenilik arayışının sebeplerindendi.
Bu süreç İngiltere’de öncelikle ilkel fabrika sistemlerinin kurulmasına sebebiyet verdi. İşçiler, makinelerin bulundukları ortamlara gidiyordu. Kısaca ilk fabrikalar oluştu diyebiliriz. Bununla beraber kentlerde bulunan insanlarda ucuz iş gücü olarak ortaya çıktı.
Yukarıdaki gelişmeler, toplumsal bazda etkileyen faktörlerdi. Toplum ne kadar hazır olursa olsun sürecin işleyişi için belli başlı teknolojik ilerlemenin de var olması gerekiyordu. Bu ilerlemelerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- James Watt, tarafından 1763’te buharla çalışan makine bulundu.
- Birçok icat bu dönemde bulundu (Telefon, Elektromanyetik Dönüş, Dikiş Makinesi, Ampul gibi).
- Bilim insanlarına geçmişe göre daha fazla olanakların sağlanması.
- Kömür üretim hızının sürekli artması, gelişen sivil mühendislik ile birlikte sanayi devrimi tüm dünyaya yayıldı.
Yukarıda da bahsetmiştik sanayi devrimin en önemli kısmı topluma yansımalarından oluşur. Sonuçları tüm dünyayı şekillendirmiş ve hatta savaşların asıl nedeni bile olmuştur. Ama hiç şüphesiz günümüz dünyasının ve ekonomisinin de gelişiminde payı çok büyüktür.
Sanayi devrimi ile dünyada yeni bir sosyolojik yapı ortaya çıkmıştır. Bunun dışında halkın refah seviyesi artmış, birçok hastalığa (sıtma, veba gibi) çare bulunmuştur. Teknoloji ve insan yaşamı iç içe geçmeye başlamış makineleşen bir dünya oluşmuştur. Üretilen ürünle orantılı sanayileşen toplum oranı artmıştır. Yeni iş kolları ortaya çıkmış ve sanayi alanında bilimsel araştırmalar ve makaleler artmıştır. Sanayi devrimi günümüzde halen daha gelecek devrimleri ile devam etmektedir (Endüstri 4.0 gibi).
Sanayileşmenin birçok iyi tarafı ve kötü tarafı vardır her durumda, olayda olduğu gibi. Ama iyi taraflarına odaklandığımızda özellikle günümüz sağlık sistemi sayesinde daha kolay baş ettiğimiz pandemiyi bile sanayileşen, endüstrileşen topluma borçluyuz. Sanayi devrimi tarihsel olarak insanlık tarihinde önemli bir noktada varlığını sürmektedir. Ben savaşırken herkes taktiklerimi görebilir; fakat hiç kimse asıl zaferin kaynağı olan stratejiyi göremez.” “ demiş Sun Tzu. Sanayi devriminin ve modernleşen dünyamızın arkasında büyük bir emek ve birikim yatıyor. Bilim ve insanın ortak buluşlarından biri olan sanayi devrimi halen daha günümüze yön vermeye devam ediyor. Sağlıkla Kalın!
Ebrar Sayar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Sanayi_Devrimi
https://www.nedir.com/end%C3%BCstri