endustrimuhendisligi Genel pazarlama

İnternet Pazarlama Kavramı Nedir? Dijital Pazarlama Stratejileri Nelerdir?

Temmuz 12, 2021
Elif Yıldırım

Merhaba sevgili okurlar. Bu yazımda ise sizlere internet pazarlama kavramını açıklayarak dijital pazarlama strateji basamaklarından bahsedeceğim. Keyifli okumalar dilerim.

Öncelikle internet pazarlama nedir? İnternet pazarlamayı bizim avantajımız olacağı şekilde nasıl kullanabiliriz? Bunlardan bahsetmek istiyorum.

İnternet pazarlama birçok firmanın pazarlama hedeflerine ulaşmasında büyük rol oynarken bazı firmalarda ise doğru strateji uygulanmadığı için bu pazarlama yöntemi firmanın hedeflerine ulaşamamasına neden olmuştur. Bazı firmalar için verimlilik, sürat, etkinlik, ölçülebilirlik gibi pozitif etki yaratan parametrelerin kontrolünü sağlarken; bazı firmalar için ise karmaşa, kontrolsüzlük, belirsizlik, zaman kaybı ve maddi kayıplar dediğimiz firma için negatif yönde seyreden kayıplara yol açmıştır.

Firmaların bu iki durumu kendi lehine dönüştürmesi için ne yapması gerekir ve internet pazarlamanın asıl üzerinde durulması gereken tanımı nedir?

İnternet pazarlama ya da online pazarlama dediğimiz bu kavramlar; web sitenizle, e-mail aracılığı ile ya da sosyal medya kanallarını kullanarak satış yapabilmenizi sağlayan ya da hedef kitleniz ile iletişim kurabilmeniz için gerçekleştirdiğiniz online reklam ve pazarlama çalışmalarının tümüdür.

İnternet pazarlama sayesinde firmalar neler yapabilirler maddeler halinde bunları özetleyelim.

  • Kendi hedef kitlelerine kurumsal ya da ürün ve hizmetlerini içeren mesajların veya bilgilerin ulaşımını sağlayabilirler.
  • Müşterilerinin ya da potansiyel alıcı kitlelerinin; ürünler ya da hizmetler hakkındaki fikirlerini, tercihlerini veya ihtiyaçlarını içeren bilgileri toplayabilirler. Firmaların nüfusun yapısına ilişkin elde ettikleri bilgiler doğrultusunda ürünlerini tanıtmanın stratejik yollarını bulabilirler.
  • Ürün ve hizmetlerini doğrudan satıcı ile buluşturabilir ve ürünlerinin satışını sağlayabilirler.
  • Ayrıca kendi web sitelerinde bulunan reklam alanlarını pazarlayarak kazanç sağlayabilirler.

Firmalar yukarıda bahsettiğimiz hususları doğru ve etkin şekilde uygulayabilmeleri için temel internet pazarlama alanlarını çok iyi tanıması ve bu çalışmaların deneyimli internet pazarlama uzmanları tarafından uygulamaya geçirmesi gerekmektedir. Firmalar kaynakları verimsiz kullanmama, pazarlama hedeflerine ulaşamama gibi durumları ortadan kaldırmak için yanlış uygulamalardan kaçınmalıdırlar.

Temel internet pazarlama alanları şu şekilde listelenebilir:

  • Web tasarımı geliştirme
  • E-ticaret siteleri
  • Affiliate Marketing[1] – iş ortaklığı web siteleri
  • E-mail pazarlamacılığı
  • Online reklamlar
  • Online basın bültenleri ve haberler
  • Arama motoru optimizasyonu (Search Engine Optimization) (SEO)
  • Blog
  • Makale yazımı
  • Sosyal medya reklam pazarlaması (Facebook, Google+, YouTube, Twitter, LinkedIn, Instagram, Pinterest vs)

İnternet pazarlamasında strateji belirlemenin önemi nedir?

Etkin, verimli ve kârlı stratejiler oluşturabilmek için pazarlama hedefleriniz doğrultusunda yukarıda belirtilen temel internet pazarlama alanlarının farklı kombinasyonları ile kişiselleştirilmiş internet pazarlama stratejinizi oluşturmanız gerekir. Alanında uzman kişilerce, firmanıza en uygun şekilde belirlenen doğru strateji firmayı hedeflerine ulaştıracak en kısa yoldur. Aksi takdirde yapılan işlemler, çalışmalar; atıl zamanlara, mali kayıplara ve en önemlisi de hedef kitleye ulaşamamaya neden olur.

İnternet pazarlama stratejileri nasıl oluşturulur?

Strateji belirlemedeki en büyük etken hedef kitle ya da müşteriler diyebiliriz. Strateji oluşturmadan önce cevaplanması gereken ilk soru: “Müşterileriniz veya hedef kitleniz sizi nerede arıyor, ya da sizi nerde görmek istiyor?” Bunlara verilecek cevaplar ile firmanın hedefleri doğrultusunda izleyeceği adımlar belirlenir. Firma belirlediği bir alanda (bu alanlar: sosyal medya, arama motoru optimizasyonu, analizler, Google Adwords) kendini geliştirmelidir.

Müşteri odaklı oluşturduğumuz stratejimizi destekleyecek verileri nereden elde edebiliriz?

Bu yaklaşım doğrultusunda pazar araştırmaları, anketler, odak grup çalışmaları, sosyal medya ve web site datalarınızın analizleri gibi birçok veriden yola çıkarak müşterilerinizin ve hedef kitlenizin ihtiyacına göre internet pazarlama stratejilerinizi belirlemelisiniz. Böylece hem yeni müşteriler edinerek pazar payınızı arttırabilir hem de var olan müşterilerinizi sadık müşteriler haline getirebilirsiniz.

Örnek verecek olursak: Örneğin hedef kitleniz sosyal medyada sizinle iletişim kurma eğilimi göstermiyor ancak arama motorlarında hizmet alanlarınıza yönelik bilgi arayışı içindeyse web sitenizin içeriğini güçlendirmeli ve arama motoru optimizasyonu çalışmaları yapmalısınız. Ya da hedef kitleniz daha çok görsel araçlardan yararlanma eğilimi gösteriyorsa, infografikler[2] oluşturmalı ve video paylaşım sitelerinde videolarınızı yayınlamalısınız.

Sonuç olarak hedef kitleniz hangi kanalı kullanıyor ise o kanalı kullanmalı, hangi iletişim şeklini tercih ediyorsa o iletişim şeklini tercih etmelisiniz.

Dijital pazarlamanın stratejik yapısı

Aşağıda görmüş olduğunuz yapıda dijital pazarlamayı ve içeriğini gösteren bir tablo bulunmakta. Verilen bu tabloda dijital pazarlamaya dair genel konu başlıklarını görmekteyiz.

Tablo 1 : Stratejik planlama aşamaları

Burada dijital pazarlamanın adımlarını içeren bir tablo görüyoruz. Her bir bölüm faklı alanları, farklı uzmanlıkları ve farklı meslek gruplarını içermektedir.

Bölüm A – Giriş (Bölüm 1– 3)

Bölüm A; bu bölüm firmaların müşterini ve dijital pazarlamayı genel anlamda tanıması ve tanımlaması için yapılan çalışmaları kapsar.

  • Bölüm 1 – Dijital pazarlamayı tanımak

Bu bölümde dijital pazarlama unsurları ve yönetilmesi gereken müşteri etkileşimlerinin tanımları yer almaktadır. Bu tanımları daha iyi kavramak için dijital pazarlamanın 5D [3]’si bu bölümde yer alır.

Yukarıda verilmiş olan tabloda, farklı kanallar ve platformlar arasında dijital pazarlamadaki temas noktalarını veren bir müşteri yaşam döngüsü görselidir.

Nesnelerin İnterneti (IOT) ve platformlar gibi teknolojilerle ilgili dijital bozulma kavramları bu bölümü içeren konulardır ve bu bölümde ele alınır.

  • Bölüm 2 – Çevrimiçi Pazar analizi: mikro çevre

Mikro çevre: Firmanın kendi bünyesinde bulunan hedef kitlelerine/ müşterilerine hizmet verme kabiliyetini etkileyen küçük kuvvetlerdir.

Mikro çevre faktörleri şunlardır:

  1. Pazar
  2. Üretim faktörlerini sağlayan birimler
  3. Aracı kuruluşlar
  • Bölüm 3 – Dijital makro çevre

Makro çevre: Mikro çevreyi etkileyen daha büyük toplumsal güçleri ifade eder.

Makro çevre faktörleri şunlardır:

  1. Demografik çevre
  2. Ekonomik koşullar
  3. Sosyal ve kültürel çevre
  4. Politik ve hukuki çevre
  5. Rekabet
  6. Teknoloji

Bir firmanın makro pazarlama ortamını araştırmasının amacı çevreyi daha iyi anlamak; sosyal çevreye uyum sağlamak ve işletmenin pazarlama hedeflerine ulaşmak için işletmenin pazarlama çabasıyla değişmesidir.

Bölüm B – Strateji (Bölüm 4 – 6)

Bölüm B strateji geliştirmek için ortaya çıkan modelleri açıklar ve şirketlerin İnterneti pazarlama stratejilerine entegre etmek için kullandıkları yaklaşımların örneklerini sunar.

  • Bölüm 4 – Dijital pazarlama stratejisi

Dijital pazarlama stratejileri, dijital dönüşüm programları kavramı ve nedenlerini anlatır. Tüketici/müşteri profillerini ve dijital hedefleme seçeneklerini kapsayan konular işlenir. Başka bir ifade ile; dijital pazarlama stratejisi, dijital stratejinin iş ve pazarlama stratejileriyle nasıl uyumlu hale getirilebileceğini ele alır ve durum incelemesi, hedef belirleme, strateji oluşturma, kaynak tahsisi ve izleme aşamaları ile genel bir stratejik yaklaşımı tanımlar.

  • Bölüm 5 – Dijital medya ve pazarlama etkileşimi

Bu bölümde dijital pazarlama terimlerinin stratejik planlama tablosundaki hangi bölümlerle ilişkilendirildiğini göreceğiz. Tablo bize strateji formülasyonunun bir parçası olarak çevrimiçi ortamda pazarlama etkileşiminin farklı unsurlarının nasıl çeşitlendirilebileceğini değerlendiriyor ve gösteriyor.

Tam anlaşılması için bir örnekle zenginleştirmek gerekirse;

7. sıradaki “Müşteri Hizmet Kalitesini” ele alalım. Hangi bölümlerde “✓” atıldığı sütunlara bakalım. 6, 7 ve 8. Sütunlarda “✓” görüyoruz bu bölümler yukarıdaki şeklimizde sırası ile “Dijital platformları kullanarak ilişki pazarlaması, Çevrimiçi müşteri deneyimi sunmak, Dijital medya için kampanya planlaması” bölümlerini kapsayan konular olduğunu bize anlatıyor. Yani eğer biz müşteri hizmet kalitesini ele alacak olursak yapacağımız stratejilerimizde bu üç bölümün faaliyetlerinden yararlanmamız gerekmektedir.

Bu açıklamada olduğu gibi diğer satırlarda bulunan başlıkları da yukarıda verilen tabloda bulunan stratejik adımlarla ilişkilendirebiliriz.

 Başlık (Topic)12345678910
1Reklam (Advertising)       ✓ ✓
2Markalaşma (Branding)   ✓✓✓   ✓
3Tüketici Davranışı (Consumer Behaviour)✓✓    ✓✓✓✓
4Kanal ve Pazarlama Yapısı (Channel and Market Structure)✓✓ ✓     ✓
5İletişim Karışımı (Communications Mix)   ✓   ✓✓ 
6İletişim Teorisi (Communications Theory)✓      ✓✓ 
7Müşteri Hizmet Kalitesi (Customer Service Quality)     ✓✓✓  
8Doğrudan Pazarlama (Direct Marketing)     ✓ ✓✓ 
9Uluslararası Pazarlama (İnternational Marketing) ✓✓✓  ✓   
10Pazarlama Etkileşimi (Marketing Mix ) ✓ ✓✓  ✓  
11Pazarlama Araştırması (Marketing Research)✓✓✓      ✓
12Değerlendirme ve Ölçme (Evaluation And Measurement)✓  ✓  ✓✓✓✓
13Fiyatlandırma Stratejisi (Pricing Strategy) ✓ ✓✓     
14Promosyon (Promotion)✓✓ ✓   ✓✓ 
15Halkla İlişkiler (Public Relations)       ✓✓ 
16İlişki Pazarlaması (Relationship Marketing)     ✓✓   
17Segmentasyon(Segmentasyon) ✓ ✓✓✓   ✓
18Hizmet Pazarlaması (Services Marketing)    ✓ ✓   
19Strateji ve Planlama (Strategy And Planning)✓✓✓✓✓✓✓✓✓✓
20Teknolojik Altyapı (Technology Background)✓ ✓     ✓✓
Tablo 2: Dijital Medya ve pazarlama etkileşimi

            Bölüm 6 – Dijital platformları kullanarak ilişki pazarlaması

Dijital platformları kullanarak ilişki pazarlaması; müşterilerle bire bir ilişkiler kurmak ve müşteri ilişkilerini sürdürmek için İnterneti kullanmaya yönelik stratejilerin ve taktiklerin ele alındığı stratejik planlama bölümlerindendir.

            Bölüm C – Uygulama ve pratik (Bölüm 7 – 10)

C bölümü, dijital pazarlama stratejisinin uygulanmasına yönelik pratik ve yaklaşımları içerir.

Bu bölümlerde; müşterilerle iletişim kurma, müşterilerle ilişkiler kurma ve elektronik ticareti kolaylaştırma tekniklerinin tümü ayrıntılı olarak gözden geçirilir.

  • Bölüm 7 – Çevrimiçi müşteri deneyimi sunmak

Dijital müşteri deneyimi sağlama markalaşmayı ve müşteri hizmet kalitesi hedeflerini desteklemek için çevrimiçi bir varlığın nasıl geliştirildiğini açıklar. Müşteri ihtiyaçlarının analizi, web site yapısının ve düzeninin tasarımı ve web sitenin oluşturulması aşamaları, kullanıcı merkezli tasarım, kullanılabilirlik ve erişilebilirlik tasarımı gibi temel tekniklerle birlikte ele alınmaktadır. Aynı zamanda deneyimi değerlendirmek için kullanılan farklı hizmet kalitesi modellerini de kapsar.

  • Bölüm 8 – Dijital medya için kampanya planlaması

Dijital medya için kampanya planlaması, dijital medyanın yeni özelliklerini açıklamakta, ardından başarılı bir çevrimiçi kampanya geliştirmek için önem arzeden pazarlama iletişiminin farklı yönlerini ele almaktadır.

Bölüm 9 – Dijital medya kanallarını kullanarak pazarlama iletişimleri sağlamak

Dijital medya kanallarını kullanarak pazarlama iletişimi sağlamak, özellikle sosyal ağlara atıfta bulunarak afiş reklamı, bağlı kuruluş ağları, arama motorlarında tanıtım, ortak markalama, sponsorluk, e-posta pazarlamacılığı, çevrimiçi PR, viral ve kulaktan kulağa pazarlama gibi teknikleri kapsamaktadır.

  • Bölüm 10 – Dijital kanal performans değerlendirmesi ve iyileştirmesi

Bir web sitesinin etkinliğini değerlendirmek, iyileştirmek için yapılacak ve uygulanacak stratejileri içerir. Bunlar; dijital kanal performansının gözden geçirme yöntemlerinin değerlendirilmesi, iyileştirilmesi ve pazarlamada iletişimin sağlanmasıdır. Kısaca bu bölüm çalışmaları web sitelerini güncellemek için bu süreçleri ve burada kullanılacak araçları kapsar.

Bu bölümde genel yapısı ile Dijital Pazarlamanın Stratejik yapısını sizlere aktardım. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.

Sevgi ve saygılarımla.

Kaynakça

  1. http://www.scielo.org.co/pdf/pege/n42/2145-941X-pege-42-00241.pdf
  2. https://markamutfagi.co/dijital-pazarlama-terimleri-nelerdir/
  3. https://uhurunetwork.com/digital-marketing-terms/
  4. https://uhurunetwork.com/digital-marketing-terms/#19_Cant-Live-Without_Email_Marketing_Terms
  5. https://kliksamuray.com.tr/internet-pazarlama-nedir/
  6. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=-1yGDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT20&dq=key+elements+of+digital+marketing&ots=XiQo5VjK56&sig=TYjwTZJKvrGjTTX8FkuX9-pPWl8&redir_esc=y#v=onepage&q=key%20elements%20of%20digital%20marketing&f=false
  7. https://dergipark.org.tr/en/pub/mbd/issue/40499/485135
  8. https://mobitek.com/cpc-cost-per-click-nedir-nasil-hesaplanir/
  9. https://arslanturk.com/cpc-nedir-nasil-hesaplanir/
  10. https://www.hostinger.web.tr/rehberler/affiliate-marketing-nedir
  11. https://tr.venngage.com/blog/infografik-nedir/#1
  12. https://www.fikirisler.com/dijital-pazarlamada-5d/
  13. https://www.sezginkoyun.com/pazar-cevresi-nedir/

[3] Dijital pazarlamanın 5D ’si: 1. Dijital Cihazlar, 2. Dijital Platformlar, 3. Dijital Medya, 4. Dijital Veri, 5. Dijital Teknoloji

[2] Infografikler: Bir konuya anlaşılması kolay bir genel bakış sunan imgelerin, grafiklerin ve minimal metinlerin toplamıdır.

[1] Affiliate Marketing: ürünlerin, hizmetlerin, web sitelerin veya işletmelerin reklamını yapıp her başarılı satıştan komisyon elde ederek internetten para kazanmanız için varolan bir yöntemdir.